دلیل نگرانی اردن از طرح الحاق کرانه باختری

 «عبدالباری عطوان» تحلیلگر برجسته جهان عرب در مطلبی در روزنامه فرامنطقه ای «رأی الیوم» به بررسی مواضع اخیر دولت اردن در قبال طرح الحاق کرانه باختری به اراضی تحت اشغال رژیم صهیونیستی و همچنین سیاست‌های منفعلانه تشکیلات خودگردان فلسطین در این خصوص، پرداخت. وی در مطلب خود اینگونه نوشته است؛

«بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر رژیم صهیونیستی صراحتاً اعلام کرده است که زمان تثبیت حاکمیت اسرائیل بر کرانه باختری فرا رسیده است و این رژیم حق دارد طرح الحاق کرانه باختری به اراضی تحت سیطره تل آویو را اجرایی سازد. پر واضح است که مطرح شدن چنین اظهاراتی به معنای تلاش برای کوچاندن صدها هزار و شاید میلیون‌ها فلسطینی به اراضی اردن به عنوان وطن جایگزین آنهاست.

بنابراین، ناگفته پیداست که چنین سیاستی در واقع یک تهدید امنیت ملی برای اردن محسوب می‌شود و طبیعی است که «عبدالله دوم» پادشاه اردن نیز در قبال آن موضع گیری کند. عبدالله دوم صراحتاً از احتمال وقوع «درگیری بزرگ» میان اردن و رژیم صهیونیستی در صورت اجرای طرح الحاق کرانه باختری به اراضی تحت سیطره تل آویو سخن گفته است. علت هم آن است که وی خطر کوچاندن فلسطینیان به اراضی اردن را از نزدیک احساس کرده است.

عبدالله دوم همچنین اعلام کرده است که اردن در قبال طرح الحاق کرانه باختری دست بسته نخواهد نشست و به آن واکنش نشان خواهد داد. واقعیت آن است که اردن گزینه‌های متعددی برای مقابله با رژیم صهیونیستی در صورت اجرای طرح الحاق کرانه باختری، در اختیار دارد و به خوبی می‌تواند از این گزینه‌ها برای اعمال فشار بر سران تل آویو بهره برداری کند. مقامات اسرائیلی نیز خود این مسأله را به خوبی می‌دانند.

یکی از مهمترین گزینه‌هایی که اردن در این زمینه در اختیار دارد، گزینه لغو توافقنامه «وادی عربه» است. علاوه بر این، اردن گزینه‌های دیگری را نیز دارد که می‌تواند از آنها برای اعمال فشار بر تل آویو استفاده کند. ازجمله این گزینه‌ها می‌توان به لغو روابط عادی با اسرائیل و همچنین لغو هماهنگی‌های امنیتی و همکاری‌های اقتصادی با این رژیم اشاره کرد.

افزون بر این، توافقنامه‌های تجاری میان اردن و رژیم صهیونیستی از دیگر اهرم‌های فشار امان بر تل آویو خواهد بود؛ به ویژه اینکه دو طرف توافقنامه واردات گاز مسروقه از اراضی اشغالی را نیز امضا کرده اند. در حال حاضر پادشاه اردن از نقش برخی کشورهای عربی در تنها گذاشتن امان در پرونده الحاق کرانه باختری به اراضی تحت اشغال رژیم صهیونیستی، به شدت ناراحت و عصبانی است.

اکنون که اردن، اسرائیل را تهدید به درگیری بزرگ در صورت اجرای طرح الحاق کرانه باختری کرده است، باید گفت که در صورت ظهور و بروز هرنوع درگیری از این دست، رژیم صهیونیستی قادر به تأمین امنیت خود به ویژه در نقاط مرزی نخواهد بود، چراکه اردن با سرزمین‌های اشغالی مرزهایی دارد. از سوی دیگر، باز کردن کانال اتحاد با محور مقاومت یکی دیگر از گزینه‌های اردن در برابر تل آویو است.

اردن پیشتر نیز نشان داده است که در موارد حساس و ضروری به مواضع خود عمل می‌کند. به عنوان نمونه می‌توان به عدم تمدید اجاره دو منطقه الباقوره و الغمر اشاره کرد. عدم تمدید اجاره این دو منطقه برای رژیم صهیونیستی درحالی اتفاق افتاد که ایالات متحده آمریکا فشارهای فراوانی را بر مقامات امان به منظور تمدید اجاره این مناطق، اعمال کرده بود.

نکته دیگر در خصوص طرح الحاق کرانه باختری به اراضی تحت اشغال رژیم صهیونیستی، موضع منفعلانه تشکیلات خودگردان فلسطین است. سوال اینجاست که «تشکیلات خودگردان فلسطین» و «محمود عباس» ریاست این تشکیلات دقیقاً چه اقدامی را می‌خواهند در قبال اجرای طرح الحاق کرانه باختری صورت دهند؟ آیا اساساً آنها گزینه‌ای را برای واکنش نشان دادن به این مسأله در اختیار دارند؟

اگر بخواهیم واقع بینانه به این موضوع نگاه کنیم، باید گفت که تشکیلات خودگردان فلسطین و محمود عباس فقط و فقط تهدید می‌کنند و نه بیشتر! ما نمی‌توانیم حساب زیادی روی تهدیدات تشکیلات خودگردان مبنی بر لغو توافقنامه اسلو، پایان دادن به همکاری‌های امنیتی با اسرائیل و… باز کنیم چراکه تجربه ثابت کرده است که تشکیلات خودگردان فلسطین تنها تهدید می‌کند. ما بارها و بارها تهدیداتی از این دست را شنیده ایم اما هیچگاه خبری از عملیاتی ساختن این تهدیدات نبوده است.