شرایط روزه‌داری در رمضان امسال

زهرا عبداللهی، در خصوص توصیه‌های تغذیه‌ای ماه مبارک رمضان بیان کرد: بیماری کووید١٩ ناشی از ویروس کرونا که از اوایل سال میلادی ٢٠٢٠ در کشور چین شایع شد، به سرعت به سایر کشورهای جهان منتقل شد. در ایران نیز از بهمن سال ١٣٩٨موارد ابتلاء به این بیماری گزارش شد. در حال حاضر، بیماری کووید ١٩ به عنوان یک بیماری جهان‌گیر (پاندمی) در همه کشورهای جهان انتشار یافته است. این بیماری که با علائمی مانند تب، سرفه‌های خشک، تنگی نفس و گاهی مشکلات حاد تنفسی مانند تنفس تند، گلودرد، آبریزش بینی و به طور کمتر شایعی، مشکلات گوارشی نظیر اسهال، نارسایی حاد تنفسی، اختلالات انعقادی خون و نارسایی کلیه گزارش شده است و شدت علائم بیماری از موارد خفیف تا شدید و کشنده مشاهده شده است.

وی افزود: مهم‌ترین راه پیشگیری از ابتلاء به این بیماری رعایت دقیق اصول بهداشت فردی به ویژه شستن کامل دست‌ها با آب و صابون، رعایت فاصله مناسب (۱ تا ۲ متری) از دیگران، ماندن در منزل و استفاده از ماسک در محل‌های شلوغ و پرجمعیت در صورتی که اجبار به خارج شدن از منزل وجود دارد و پیروی از تغذیه صحیح به منظور تقویت سیستم ایمنی بدن برای مقابله با بیماری کووید ١٩ است. بر اساس مطالعات اپیدمیولوژیک انجام شده در کشور ما در حال حاضر بیماری کووید ١٩ در همه استان‌های کشور گزارش شده است.

عبداللهی گفت: در این روزها که مصادف شده با ایام مبارک رمضان و روزه داری، لازم است برخی نکات مهم تغذیه‌ای جهت حفظ و ارتقای سلامت اعضای خانواده و پیشگیری از بیماری، رعایت شود. روزه داری ماه مبارک رمضان یکی از ارکان پنجگانه اسلام است که با قصد قربت و بندگی آفریدگار برای تکامل انسان فریضه واجب برای تمام مسلمانان است. بر اساس گزارش اخیر سازمان جهانی بهداشت، هیچ مطالعه‌ای مبنی بر خطر روزه داری و افزایش ابتلاء به بیماری کووید ١٩ دیده نشده است.

منع روزه داری بیماران پیوندی

وی عنوان کرد: فرهنگستان علوم پزشکی با نظر مراجع عظام تقلید و مسئولین، در فروردین ماه سال جاری مواردی را بر اساس نظر جمعی از پزشکان متخصص و مؤسسه موضوع شناسی فقهی برای انجام فریضه واجب برای مسلمانان در شرایط بحران فعلی ویروس کرونا توصیه کرده است که شامل موارد زیر است؛ پزشکان متفق القول هستند که نخوردن غذا به طور متناوب در روزه داری اسلامی، نه تنها عارضه‌ای در افراد سالم ایجاد نمی‌کند، بلکه سبب تقویت ایمنی بدن، کاهش پاسخ‌های التهابی زیان بار و بهبود واکنش بدن در موارد استرس می‌شود. لذا، تمامی افراد سالم کمتر از ٦٥ سال با رعایت موارد بهداشتی و تغذیه‌ای می‌توانند روزه بگیرند. بیمارانی که پیوند اعضا شده‌اند، نباید روزه بگیرند. روزه گرفتن برای بیماران پیوند قرنیه بلامانع است.

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت خاطرنشان کرد: در بیمارانی که مبتلا به سایر بیماری‌ها هستند و قبلاً روزه داری برای آنها منعی نداشته است، روزه داری در شرایط بحران ویروس کرونا متفاوت از سال‌های دیگر نیست و در موارد خاص با نظر پزشک متخصص می‌توانند اقدام به روزه داری کنند، در مورد بیمارانی که مبتلا به ویروس کرونا شده و بهبود یافته‌اند توصیه می‌شود، حداقل تا ٦ هفته پس از بیماری اقدام به روزه داری نکنند.

عبداللهی تصریح کرد: افراد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای نظیر، فشار خون بالا، بیماری قلبی عروقی، سرطان و دیابت، بیش از دیگران در معرض ابتلاء به وضعیت شدید بیماری کووید ١٩ هستند، به منظور پیشگیری از ابتلاء به این بیماری، افرادی که اطمینان ندارند که روزه برای آنها ضرر دارد یا خیر، برای احتیاط از انجام این فریضه الهی پرهیز کرده و آن را پس از اطمینان از اتمام همه گیری بیماری کووید ١٩ قضا به جا آورند، مگر اینکه با نظر پزشک متخصص اطمینان از بی ضرر بودن روزه برای آنها حاصل شود.

نقش تغذیه در تقویت سیستم ایمنی بدن

وی عنوان کرد: رعایت اصول صحیح تغذیه تأثیر مهمی در تقویت سیستم ایمنی بدن برای مقابله با عفونت‌ها به خصوص بیماری کووید ١٩ دارد. با رعایت تعادل و تنوع در برنامه غذایی روزانه و با استفاده از گروه‌های غذایی و جایگزین‌های آنها، انرژی، پروتئین و ریزمغذی‌های مورد نیاز بدن برای بهبود عملکرد سیستم دفاعی بدن تأمین می‌شود.

عبداللهی ادامه داد: در ساعات روزه داری که در سال جاری مدت آن حدود ١٦ ساعت است، گرسنگی می‌تواند در صورت عدم رعایت اصول تغذیه صحیح در وعده سحر و افطار و یا حذف یکی از وعده‌ها به ویژه وعده سحری، موجب تضعیف سیستم ایمنی بدن شده و احتمال ابتلاء به بیماری کووید ١٩ را افزایش دهد.

تأثیر روزه بر عملکرد سیستم ایمنی بدن

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت بیان کرد: مطالعات متعددی نقش مؤثر روزه داری را در سلامتی به خصوص بر روی سطح گلوکز خون، چربی‌های خون و فشار خون، کنترل وزن و بهبود بیماری‌های مختلف نشان داده‌اند. در اغلب بیماری‌هایی که عادات غذایی غلط، چاقی و افزایش وزن در بروز آنها دخالت دارند، روزه داری مفید است.

وی افزود: روزه داری می‌تواند موجب کاهش پاسخ‌های التهابی و تنظیم سیستم ایمنی بدن شود. همچنین فعالیت سلول‌های دفاعی بدن و ترشح ایمونوگلوبولین های مخاطی که از عوامل ایمنی بدن هستند، در طی روزه داری بیشتر شده و در مجموع، روزه داری صحیح و رعایت رژیم غذایی مناسب در وعده‌های سحر و افطار در تقویت سیستم ایمنی بدن مؤثر است. بنابراین با رعایت تغذیه صحیح و مصرف منابع غذایی حاوی ویتامین‌های A، D، E، C و همچنین، منابع غذایی حاوی آهن و روی و سلنیم که برای عملکرد طبیعی سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از ابتلاء به بیماری کووید ١٩ لازمند، نگرانی از نظر تضعیف سیستم ایمنی بدن در ایام روزه داری و خطر ابتلاء به این بیماری کاهش می‌یابد.