آغاز چالش بزرگ همه گیری های ویروسی

مصطفی معین، به مناسبت روز جهانی آسم، اظهار داشت: سالگرد روز جهانی آسم در سال ۱۳۹۹ با پاندمی کرونا همراه شده است که اندام ریه انسان را به عنوان اصلی ترین هدف مورد تهاجم و آسیب زایی قرار می‌دهد.

وی افزود: هرچند با پیشرفت‌های پر شتاب علوم پزشکی و فناوری‌های تشخیصی- درمانی از جمله تولید واکسن‌ها و آنتی بیوتیک ها و تجهیزات آزمایشگاهی و بیمارستانی، شیوع و تلفات عفونت‌های حاد طی یکصد سال گذشته به تدریج کاهش یافت و ریشه کن گردید، اما پاندمی کنونی نشان از آغاز چالش‌های بزرگ جامعه بشری با همه گیری های ویروسی دارد.

رئیس شورای عالی نظام پزشکی کشور، ادامه داد: از اواسط قرن گذشته به این طرف، با گسترش شهرنشینی و آلودگی هوای شهرها، تخریب محیط زیست و تغییرات آب و هوایی، زندگی آپارتمانی و تماس بیشتر انسان با آلاینده‌های فضای بسته، ترویج رفتارهای غیر بهداشتی و سبک ناسالم زندگی از نظر نوع رژیم غذایی، عدم تحرک و چاقی، و نیز رفتارهای پرخطر مانند مصرف سیگار و مواد شیمیایی و الکل موجب شیوع روزافزون بیماری‌های مزمن و غیر واگیر (NCD) جایگزین بیماری‌های عفونی حاد و مسری گردید.

معین افزود: از مهم‌ترین بیماری‌های مزمن و غیر واگیر که بیشترین هزینه‌ها و مرگ و میر را در جهان امروز باعث می‌شود می‌توان بیماری‌های قلب و عروق، بیماری‌های انسدادی و مزمن تنفسی، آسم و آلرژی‌ها، دیابت و بدخیمی‌ها را نام برد. این امراض شایع که بیشترین هزینه‌ها و بار بیماری مانند هزینه‌های دارو و درمان، کاهش بهره وری در تولید و خدمات و اقتصاد جوامع، افت تحصیلی کودکان و جوانان، کاهش کیفیت زندگی بیماران و خانواده‌ها و میلیون‌ها تلفات انسانی را تشکیل می‌دهند، متأسفانه عامل خطر زمینه‌ای ابتلاء به نوع شدید عفونت کرونا (COVID-۱۹) نیز هستند.

وی به عوامل خطر مشترک و چهارگانه ای که زمینه ساز این بیماری‌ها و افزایش تلفات انسانی است، اشاره کرد و گفت: اول، مصرف دخانیات و یا قرار گرفتن در معرض دود آن است که علت اصلی سرطان ریه، بیماری‌های انسدادی و مزمن تنفسی(COPD) و تشدید آسم و آلرژی هاست. دوم، مصرف غذاهای آماده مصرف و پر از چربی‌های مضر و فاقد آنتی اکسیدان که چاقی، افزایش وزن و فشار خون را به همراه دارند. سوم، عدم تحرک به دلیل زندگی ماشینی و ساعات طولانی که به ویژه کودکان، نوجوانان و جوانان در اینترنت و تماشای تلویزیون و ماهواره صرف می‌کنند و عامل افزایش وزن، چاقی و آسیب‌های روانی- اجتماعی است و چهارم، افزایش مصرف سیگار، الکل و مواد مخدر در بستری از مشکلات اخلاقی، روانی و معضلات اقتصادی و اجتماعی است.

معین افزود: عوامل خطر چهارگانه در جوامع فقیر و در فضای اجتماعی همراه با تبعیض، بی عدالتی، بیکاری و تورم، عدم ثبات و امنیت، ناهنجاری‌های اخلاقی و فقدان بهداشت و تغذیه و هوای پاک و دسترسی کافی و برابر به پزشک، تأثیر مخرب و دوچندانی بر سلامت انسان‌ها و گسترش آسیب‌های اجتماعی دارند.

رئیس انجمن آسم و آلرژی ایران، ادامه داد: بر پایه نتایج پژوهش‌های اپیدمیولوژیک انجام گرفته در سطح ملی در سال‌های اخیر، ۱۰/۹ درصد از کودکان ایرانی و ۸/۹ درصد از بزرگسالان علائم بالینی آسم را از خود بروز می‌دهند که هزینه‌های فزاینده بهداشتی- درمانی و اقتصادی به خانواده‌ها و کشور تحمیل می‌کند.

وی گفت: مدیریت این فرآیند خسارت بار در سطح کشور در گرو داشتن یک عزم و برنامه ملی است و درمان بیماران هم شامل چهار رکن ارزیابی شدت بیماری، آموزش و جلب مشارکت بیماران، پرهیز از عوامل خطر محیطی و تجویز درمان دارویی است که با مدیریت پزشکان معالج به انجام می‌رسد. در این میان وزارت بهداشت، با کمک انجمن‌های علمی و دیگر نهادهای مدنی نقش محوری را از نظر مسئولیت‌های سیاستگذاری و برنامه ریزی، ایجاد هماهنگی و جلب مشارکت عمومی بر عهده دارد.

معین افزود: ارائه آموزش‌های عمومی در جهت ارتقای سواد سلامت، اصلاح و تحول در ساختار نظام سلامت بر پایه اطلاعات و شواهد علمی، طراحی و اجرای پژوهش‌های اپیدمیولوژیک، تقویت نیروی تخصصی و کارشناسی، ارتقای مدیریت علمی، بهبود کیفیت خدمات بهداشتی و پیشگیری، ایجاد دسترسی عمومی و عادلانه به دارو و درمان، گسترش کمی و کیفی پوشش همگانی بیمه‌های درمانی، افزایش سرانه بهداشت و درمان در برنامه‌های توسعه و بودجه‌های سالانه کشور از جمله راهبردها و برنامه‌های پیشنهادی است.

وی گفت: امیدوارم بیماران دچار آسم و آلرژی، بیماری‌های مزمن تنفسی و دیگر بیماری‌های مزمن غیر واگیر با رعایت توصیه‌های بهداشتی، حفظ فاصله گذاری اجتماعی و ادامه درمان‌های تجویز شده قبلی با هماهنگی پزشکان معالج خود بتوانند در دوره همه گیری کرونا در حفظ سلامتی و پویایی و نشاط خود بیش از پیش مشارکت نمایند.