مشکلات اسنادی؛ مهم ترین دلیل انتظار کشتی‌های تجاری در بنادر

به نقل از سازمان بنادر و دریانوردی، محمد راستاد در نشستی خبری که صبح امروز یکشنبه ۲۱ اردیبهشت با حضور اصحاب رسانه برگزار شد، با اشاره به وضعیت تجارت و حمل و نقل جهانی به ویژه در حوزه دریایی و آثار و تبعات ناشی از ویروس کرونا، اظهار کرد: از اوایل سال میلادی، جهان درگیر شیوع ویروس کرونا بود و به همین دلیل نیز اقتصاد و تجارت بین المللی از این مسئله متأثر شد و حمل و نقل دریایی را نیز تحت تأثیر قرار داد که در نهایت منجر به افت حمل و نقل دریایی در جهان شد.

وی افزود: در سال ۲۰۱۹ میلادی بالغ بر ۱۱ میلیارد تن حجم جابجایی کالا از مسیر دریا بود و پیش بینی می‌شود در سال جاری میلادی ۶۰۰ میلیون تن نسبت به سال گذشته کاهش داشته باشیم که در سه دهه اخیر بی سابقه است.

به گفته معاون وزیر راه و شهرسازی سفارش ساخت کشتی در اثر کاهش تقاضا در ابتدای ۴ ماهه میلادی کاهش یافته و باید اعلام کرد که ۱۰۰ فروند سفارش ساخت در این مدت ارائه شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش ۷۱ درصدی را نشان می‌دهد.

راستاد ادامه داد: در بخش اجازه روزانه کشتی‌های تجاری به دلیل کاهش تقاضا نیز شاهد کاهش قابل ملاحظه مبالغ مربوطه هستیم و اجاره ۳۵ هزار دلاری کشتی‌ها در سه ماهه اول به کمتر از ۵ هزار دلار در روز کاهش یافته است.

وی با بیان اینکه افت میزان حمل و نقل دریایی، بنادر جهان و ایران را تحت تأثیر قرار داده است، اظهار کرد: علی رغم پیش آمد این مسائل، با تمهیداتی که پیش بینی شده در بنادر تجاری کشور از زمان شیوع ویروس کرونا از ۳۰ بهمن ماه سال گذشته، باید اعلام کنیم حتی یک روز هم توقف عملیات تخلیه و بارگیری در بنادر کشور را نداشته ایم و به صورت شبانه روزی فعالیت‌ها ادامه دارد.

مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی با اشاره به اینکه از ابتدای سال جاری تا کنون بالغ بر ۱۴ میلیون تن عملیات تخلیه و بارگیری صورت گرفته که نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش ۳۵,۸ درصدی را نشان می‌دهد که امیدواریم با تعدیل شیوع ویروس کرونا و عادی شدن شرایط منطقه‌ای و جهانی، عقب ماندگی به وجود آمده را در این راستا جبران کنیم.

راستاد با اعلام اینکه در سال گذشته علی رغم محدودیت‌های و فشارهای به وجود آمده و ناشی از تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی، رشد ۷ درصدی حجم تخلیه و بارگیری را تجربه کردیم و در مجموع ۱۵۰ میلیون تن کالا در طول سال ۹۸ در بنادر کشور عملیات تخلیه و بارگیری صورت گرفت.

وی ادامه داد: از حجم ۱۴,۳ میلیون تن حجم کلی عملیات تخلیه و بارگیری، محموله‌های غیر نفتی ۹.۷ میلیون تن بوده که ۳۹.۸ کاهش داشته و محموله‌های فله مایع در بنادر کشور معادل ۴.۶ میلیون تن بوده که ۲۵.۶ درصد کاهش یافته است، علاوه بر این تخلیه و بارگیری کانتینر در بنادر کشور ۱۷۲ هزار و ۲۰۷ TEU از ابتدای سال تا به امروز بوده است که حدود ۳۵ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش داشته ایم.

مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی با بیان اینکه فعالیت‌ها و برنامه در بخش جابجایی مسافر به دلیل شیوع ویروس کرونا بیشترین تأثیر منفی را داشت، گفت: پیک سفرهای دریایی در بازه زمانی نوروز است و در سال جاری عملاً گردشگری و سفرهای دریایی بر اساس پروتکل‌های تعریف شده تقریباً ممنوع بود و صرفاً برای بومیان سفرهای دریایی انجام شد و باید اعلام کرد که ۱۴۱ هزار و ۸۳۴ نفر مسافر دریایی از ابتدای سال جاری تا کنون جابجا شده اند و در مجموع کاهش ۹۷ درصدی کاهش جابجایی از مسیر بنادر وجزایر کشور نسبت به مدت مشابه سال قبل بوده ایم.

وی در مورد وضعیت موجودی کالاهای اساسی در بنادر کشور، اعلام کرد: میزان کالاهای اساسی موجود در بنادر کشور ۴ میلیون و ۱۵۴ هزار و ۱۷۷ تن است که بالغ بر ۳ میلیون تن آن در بندر امام خمینی (ره) و مابقی آن در سایر بنادر کشور قرار دارد و ذرت به میزان ۲ میلیون و ۴۱۳ هزار و ۶۳ تن بیشترین میزان را به خود اختصاص داده است و سایر محموله‌ها در حوزه کالاهای اساسی در بنادر کشور شامل جو، سویا، برنج، شکر، روغن خام، دانه‌های روغنی و…است.

مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی در رابطه با میزان محموله در حال تخلیه کالاهای اساسی در بنادر کشور، اظهار کرد: ۲۵ فروند کشتی به میزان ۵۸۸ هزار و ۷۸۲ تن محموله کالاهای اساسی در بنادر کشور در حال تخلیه است و ۲۳ فروند کشتی با ۱ میلیون و ۷۳ هزار و ۳۷۱ تن کالا منتظر ورود به بنادر ایران هستند.

مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی در مورد محموله کالاهای اساسی در شرف ترخیص و خروج از بنادر کشور، بیان کرد: ۸۰۳ هزار تن کالا در بندر امام خمینی (ره) پروانه گمرکی صادر و در شرف خروج قرار دارد و ۴۵۰ هزار تن در مرحله اتمام تشریفات گمرکی و نیز ۳۰۰ هزار تن در مرحله کارشناسی و ارزیابی قرار دارد.

راستاد در رابطه با میزان سرمایه گذاری بخش خصوصی در زمینه روبناها و مراکز تولیدی و ارزش افزوده‌ای در بنادر کشور است طی سال ۱۳۹۸، اعلام کرد: ۱۱ قرارداد با بخش خصوصی در سال گذشته در حوزه احداث پایانه‌های مختلف مخازن نگهداری فراورده‌های نفتی، انبارهای نگهداری کالا و همچنین کارخانه‌های تولیدی که سرمایه گذاری بخش خصوصی در این راستا ۵۵ هزار و ۲۹۰ میلیارد ریال است و حجم سرمایه گذاری برای سال جاری که تا کنون نهایی شده پنج مورد قرارداد در شرف نهایی شدن بوده که میزان آن ۱,۰۸۱ میلیارد ریال است.

وی ادامه داد: جمع کل سرمایه گذاری بخش خصوصی در بنادر کشور تا پایان سال ۱۳۹۸، ۱۵۸ هزار میلیارد ریال بوده که بیشترین میزان سرمایه گذاری مربوط به بندر امام خمینی (ره) با ۳۰ هزار و ۹۹ میلیارد ریال است.

مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی در خصوص پروژه‌های در شرف بهره برداری در بنادر کشور نیز، خاطرنشان کرد: عمده این پروژه‌ها در بنادر شهید رجایی و مجتمع بندری امام خمینی (ره) قرار دارد و به زودی مراسم رسمی آغاز عملیات اجرایی مخازن نگهداری فراورده‌های نفتی، آغاز عملیات اجرایی احداث پایانه صادراتی و ترانزیتی، شروع بهره برداری از پروژه احداث مخازن نگهداری نفتی و اسکله‌های شناور برای گردشگری را در بندر شهید رجایی خواهیم داشت که میزان سرمایه گذاری صورت گرفته معادل ۱,۶۰۴ میلیارد ریال و اشتغالزایی پروژه‌ها ۲۰۶ نفر است.

راستاد با اشاره به پروژه‌های در دست افتتاح در بندر امام خمینی (ره) نیز، یادآور شد: این پروژه‌ها به تعداد ۸ مورد و شامل انبارهای چند منظوره کالا برای غلات و کالاهای عمومی و نیز انبارهای چند منظوره مخازن نگهداری مواد نفتی، کارخانه تصفیه و بسته بندی روغن و سیلوی نگهداری دانه‌های روغنی و دو پروژه کارخانه‌ای دیگر در حوزه دانه‌های روغنی و سویا و نیز روغن‌های خوراکی افتتاح می‌شود در مجموع حجم سرمایه گذاری در بندر امام خمینی (ره) معادل ۴ هزار و ۸۵۳ میلیارد ریال است.

وی در مورد شناورهایی که در حال حاضر در کشور ثبت شده اند و تحت پرچم ایران فعالیت می‌کنند به طور کلی ۱۲ هزار و ۶۷۹ فروند که بخش عمده شناورهای ناوگان منطقه‌ای و سنتی به تعداد ۱۰۶۳ فروند است و کشتی‌های اقیانوس پیمایی که تحت پرچم ایران فعالیت می‌کنند و توسط سازمان بنادر و دریانوردی به ثبت رسیده اند ۱۷۹ فروند است که ظرفیت ناخالص آنها ۱۳ میلیون و ۲۰۰ هزار GT است.

مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی در مورد عملکرد سال گذشته این سازمان در حوزه جست و جو و نجات دریایی، بیان کرد: در سال ۹۸ جمعاً ۱۹۸ عملیات جست و جو و نجات دریایی انجام شده است که در حوادث به وجود آمده ۲۴ فروند شناور مغروقه شدند که عموماً مربوط به ناوگان سبک و سنتی بودند و در این عملیات‌ها مجموعاً ۹۹۲ نفر نجات پیدا کردند و متأسفانه ۱۱ نفر جان خود را از دست دادند.

راستاد ادامه داد: در راستای حصول اطمینان از ایمنی کشتی‌های اقیانوس پیمای متردد به بنادر کشور، ۳ هزار و ۷۷ مورد بازرسی فنی و ایمنی از طریق افسران کنترل و بازرسی فنی و ایمنی سازمان بنادر و دریانوردی انجام شده است و همچنین در راستای حفاظت از محیط زیست دریایی ۴۹ عملیات مقابله با آلودگی دریایی و پاکسازی داشته ایم و لایروبی آبراهه‌های منتهی به بنادر و حوضچه‌ها به میزان ۱۲ میلیون متر مکعب از دیگر اقدامات صورت گرفته در حوزه تأمینی ایمنی بوده است.

به گفته وی همچنین ۷۶ هزار و ۸۱۵ گواهینامه شایستگی، گواهینامه دوره‌های جانبی و شناسنامه دریانوردی در طول سال گذشته برای دریانوردان صادر شده است و ۲۸ هزار و ۴۳۷ مورد نیز عملیات راهنمایی برای ورود و خروج کشتی‌ها به بنادر داشته ایم.

مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی با اشاره به مقوله توسعه زیرساخت‌های بنادر کشور در سال ۹۸، اظهار کرد: ۲,۱۰۰ میلیارد تومان منابع در سال گذشته صرف توسعه زیرساخت‌ها شده که شامل تعمیرات اساسی در حوزه راه و راه آهن بود و در نهایت ۸ کیلومتر راه احداث و ۱۵۱ هکتار محوطه سازی شد؛ علاوه بر این ۳۳۰۸ متر ساختمان در ۳ بندر احداث شد تعمیرات اساسی به میزان ۱۹ هزار و ۱۲۳ متر مربع در ۵ بندر انجام گرفت.

راستاد افزود: آغاز عملیات ۷۰۰ متر اسکله در بنادر کوچک که عمدتاً ناوگان سنتی و منطقه‌ای در آنها فعالیت می‌کنند انجام شده است و ۶ هزار متر طول اسکله نیز در دو بندر کشور ارتقا ظرفیت داشته اند.

وی در ادامه به فعالیت‌های صورت گرفته در حوزه تجهیزات بندری اشاره کرد و گفت: ۱۵ دستگاه ترنستینر به میزان ۹ میلیون و ۴۵۰ هزار یورو و معادل ۴۸,۵ میلیارد ریال در بندر شهید رجایی و یک دستگاه جرثقیل موبایل ساحلی به میزان ۲ میلیون یورو در بندر امیر آباد به بهره برداری رسید، همچنین ۱۵ فروند انواع شناورهای عملیاتی مورد نیاز بنادر کشور به میزان ۱۵۰ میلیون و ۲۷۰ هزار یورو و معادل ۳۸.۵ میلیارد ریال و نیز ۵۱ دستگاه آتش نشان برای ایستگاه‌های آتش نشانی به میزان ۱۷۰ میلیون و ۴۰۰ هزار یورو مدنظر قرار گرفته است.

وی با تاکید بر اتکا به توان داخلی برای تعمیرات قطعات مورد نیاز تجهیزات بندری و دریایی، اعلام کرد: ۷۶۸ قطعه از طریق سازندگان داخلی منجر به ۷۰ درصد صرفه جویی نسبت به تأمین این قطعات از خارج بود.

مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی، با تاکید بر اینکه طرح توسعه بندر شهید رجایی یکی از برنامه‌های مهم سازمان بنادر و دریانوردی در سال جاری است، اظهار کرد: پیش بینی می‌شود در سال جاری پیشرفت ۶۱,۵ درصدی پروژه را شاهد باشیم و امیدواریم از ۱۴۰۰ متر طول اسکله، ۴۰۰ متر آن به بهره برداری برسد؛ این پروژه به عنوان یکی از پروژه‌های سال جهش تولید نیز تعریف شده است و امیدواریم بخشی از این پروژه تا پایان سال به بهره برداری برسد.

راستاد با اشاره برنامه‌های مورد نظر در حوزه گردشگری دریایی، عنوان کرد: در این حوزه اقدامات متنوعی از سوی سازمان بنادر و دریانوردی مدنظر قرار گرفته که شامل احداث بندر چمخاله و اسکله‌های گردشگری برای تالاب انزلی است و در بنادر هرمزگان نیز ۶ نقطه از سواحل استان در حال تکمیل و مراحل ساخت اسکله‌ها و پایانه‌های گردشگری هستیم و ۹ فروند اسکله شناور مستقر شده است و در سایر استان‌های ساحلی پروژه‌های مربوطه در حال مطالعه و اجرا است و در خصوص بندر چمخاله نیز تا کنون پیشرفت فیزیکی ۲۷,۳ درصدی را شاهد بوده ایم و امیدواریم در سال جاری این پیشرفت به ۶۲ درصد برسد.

وی در مورد طرح تحول صنایع دریایی، بیان کرد: طرح تحول صنایع دریایی طی سال گذشته از سوی سازمان بنادر و دریانوردی مدنظر قرار گرفت و ۸۳ فروند شناور برای ناوگان عملیاتی سازمان بنادر و دریانوردی در شرف سفارش و ساخت قرار دارد و ۳,۶۰۰ میلیارد تومان از محل منابع سازمان بنادر و دریانوردی اختصاص داده خواهد شد که هم اکنون ۴۳ فروند در مرحله ترک تشریفات به سازندگان داخلی قرار دارد و باید از این طرح به عنوان عامل یک تحول حدی در بخش صنایع دریایی یاد کرد.

مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی در ادامه این نشست خبری با تشریح مهمترین اهداف و برنامه‌های کلان سازمان بنادر و دریانوردی در سال جاری نیز، اظهار کرد: افزایش ظرفیت اسمی بنادر بازرگانی همواره یکی از دغدغه‌های اصلی این سازمان بوده است و در سال جاری قصد داریم ظرفیت اسمی بنادر بازرگانی کشور را از ۲۴۶ به ۲۶۴ میلیون تن افزایش دهیم.

راستاد ادامه داد: برخی از مهمترین پروژه‌ها در سال جاری شامل سیلوهای غلات ۱۰۰ هزار تندی در بندر چابهار و پروژه فاز ۳ بندر شهید رجایی است و اسکله‌های نفتی نیز در بندر شهید رجایی برای صادرات و ترانزیت فراورده‌های نفتی احداث می‌شود.

وی همچنین به افزایش ظرفیت کانتینری بنادر بازرگانی از ۷ میلیون و ۷۰۰ هزار به ۸ میلیون TEU در سال جاری اشاره کرد و گفت: یکی دیگر از برنامه‌های مهم سازمان بنادر و دریانوردی در سال ۹۹ است که با برنامه ریزی صورت گرفته در راستای تحقق آن گام برخواهیم داشت.

مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی در مورد اهداف تعریف شده به منظور افزایش ظرفیت مسافری و گردشگری دریایی و نیز پایانه‌های مسافری دریایی، اعلام کرد: بنادر چمخاله و تعدادی اسکله‌های گردشگری در بنادر هرمزگان و بوشهر در این راستا مدنظر قرار دارند.

راستاد با تاکید بر لزوم افزایش میزان جذب سرمایه گذاری بخش غیردولتی در بنادر، گفت: افزایش میزان جذب سرمایه گذاری بخش غیردولتی در بنادر به ۱۳۸ هزار میلیارد ریال از دیگر اهداف کلان سازمان بنادر و دریانوردی در سال جاری خواهد بود و فرایند ۱۰ قرارداد سرمایه گذاری در بنادر کشور آغاز شده است و همچنین قراردادهایی در حوزه پایانه‌های کانتینری و غیر کانتینری از طریق بخش خصوص در بندر شهید رجایی مدنظر قرار می‌گیرد.

وی ادامه داد: ارتقا توان عملیاتی بنادر از طریق رشد نرم‌های عملیاتی، ارتقا سطح ایمنی دریانوردی در آبراه‌های تحت حاکمیت کشور و ناوگان تحت پرچم، ارتقا سطح ایمنی بندری و ارتقا سطح امنیت بندری، ارتقا سطح پیشگیری و مقابله با آلودگی محیط زیست دریایی ناشی از شناورها و تأسیسات بندری، ارتقا مدیریت و نظارت بر سواحل کشور از دیگر اهداف مهم سازمان بنادر و دریانوردی در سال ۹۹ است.

مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی همچنین با اشاره به اینکه توسعه دولت الکترونیک و هوشمندسازی بنادر امری اجتناب ناپذیر است که سازمان بنادر و دریانوردی طی چندسال اخیر اقدامات جدی و مناسبی را در این بخش مدنظر قرار داده است، بیان کرد: توسعه دولت الکترونیک و هوشمندسازی بنادر یکی دیگر از اهداف مهم سازمان بنادر و دریانوردی است و در همین زمینه سامانه جامعه بندری از تیرماه سال جاری به عنوان یکی از زیربناهای مهم هوشمندسازی و توسعه دولت الکترونیک در بنادر کشور راه اندازی می‌شود و در پایان رشد بهره وری کل عوامل تولید یکی دیگر از اهدافی است که در سال جاری از سوی سازمان بنادر و دریانوردی دنبال می‌شود.