باید از امروز برای پساکرونا آماده بوده و برنامه‌ریزی داشته باشیم

حجت‌الاسلام حسن روحانی عصر سه شنبه در نشست اندیشمندان و مسوولان موسسات دانشگاهی و حوزوی با بیان اینکه شیوع بیماری کرونا پدیده‌ای نوظهور بود که به سرعت همه ابعاد زندگی را در جوامع بشری تحت تاثیر قرار داد، گفت: این بیماری تاثیراتی بر چگونگی مناسک دینی و ملی و رفت و آمدهای اجتماعی و حتی روابط درون خانواده‌ها داشته است به گونه‌ای که امروز خانواده نقش خود را بهتر بازیابی می‌کند.

رئیس جمهور با بیان اینکه در تاریخ بیماری مسری زیاد داشته‌ایم و شاید بشر تصور می‌کرد که بر اپیدمی پیروز شده و دیگر هیچ گاه یک بیماری جوامع بشری را تحت تاثیر قرار نخواهد داد، اظهارداشت: دانش و آگاهی انسان همیشه محدود است و علیرغم پیشرفت‌های بشر در علوم مختلف، جامعه بشری به طور کامل در مواجهه با کرونا غافلگیر شد.

روحانی با اشاره به اینکه شیوع این بیماری رابطه انسان با جامعه، علم با دین و انسان با طبیعت را بازتعریف می‌کند، افزود: در جوامع همواره توصیه بر این بوده که انسان‌ها در مناسبات اجتماعی حضور داشته باشند و تمامی برنامه‌های اقتصادی، علمی، اجتماعی و فرهنگی بر مبنای یک رابطه صمیمانه میان فرد و جامعه تدوین می‌شد اما این بیماری بر اصل مسلم انس و ارتباط انسان با جامعه تاثیر گذاشت.

رئیس جمهور با اشاره به اینکه کرونا مطمئنا آثار و تبعاتی در جوامع بشری خواهد داشت، خاطرنشان کرد: این حادثه معیار مقایسه ملت‌ها، دولت‌ها و جوامع انسانی را تغییر داد به گونه‌ای که بسیاری از دولت‌ها که مدعی علم، تجهیزات و توانمندی‌های علمی و مالی بسیاری بودند در مواجهه با آن، به طور کامل گرفتار شدند.

روحانی با تاکید بر اینکه ایران امروز کشوری است که می‌تواند در این مقایسه و رقابت خود را به خوبی نشان دهد، افزود: تا این مرحله می‌توانیم بگوییم عملکرد ما در مقابله با کرونا نسبت به بسیاری از کشورها قابل بحث بوده و بسیاری از کشورها این عملکرد را مورد تمجید قرار می‌دهند.

رئیس جمهور تصریح کرد: اقداماتی که در جریان مقابله با کرونا در ایران شاهد آن بودیم، توانست بر بسیاری از قضاوت‌هایی که نسبت به نظام، دولت و مردم انجام می‌شد خط بطلان بکشد.

روحانی افزود: یکی از قضاوت‌هایی که درباره ایران بود اینکه به واسطه انقلاب، علم و دانش آنطور که باید در این کشور پیشرفت نداشته و قدرت علمی ایران در سطحی پایین قرار دارد؛ موضوع دیگر درباره قدرت و توان مدیریتی در ایران و بحث دیگر در رابطه با سرمایه اجتماعی نظام بود که می‌گفتند مردم با نظام مشکل داشته و حرف مسوولان را گوش نمی‌کنند.

رئیس جمهور با بیان اینکه تاب‌آوری نظام و ملت از دیگر موضوعاتی بود که در مورد آن قضاوت‌هایی صورت می‌گرفت، ادامه داد: غربی‌ها تصور می‌کردند با اعمال فشار و تحریم، ملت ایران بیش از چند ماه تاب‌آوری نداشته و تحمل نخواهد کرد و با شیوع این ویروس، آنها فکر می‌کردند کشوری که تحت تحریم سخت قرار داشته و منابع مالی محدودی دارد، نمی‌تواند در برابر این مشکلات مقاومت کند.

روحانی با اشاره به موفقیت‌ها و دستاوردهایی که در بخش‌های مختلف کشور در مقابله با کرونا به دست آمده، اظهارداشت: البته شیوع این بیماری به برخی از بخش‌های کشور مانند صنعت هوایی، حمل و نقل و گردشگری صدمه‌هایی را وارد کرده که جبران آن نیازمند تلاشی‌ طولانی است.

رئیس جمهور با بیان اینکه این سوال مطرح بود که کشوری که با تحریم روبرو است چگونه می‌تواند در مقابل این بیماری مقاومت کند و امکانات و خدمات بهداشتی و درمانی را به مردم ارائه دهد، گفت: خوشبختانه با تلاش دولت در شش سال اخیر تخت‌های بیمارستانی آماده، دو برابر افزایش یافته و این نه تنها در تخت‌های عادی بلکه در زمینه تخت‌های ویژه نیز بوده است به گونه‌ای که تاکنون و در جریان مقابله با کرونا از لحاظ تخت بیمارستانی در هیچ منطقه‌ای دچار مشکل نشدیم.

روحانی افزود: بسیار به ندرت در استانی اتفاق افتاده که ظرفیت تخت‌های ویژه تکمیل شده باشد و این در حالی است که حتی در دوران شیوع این بیماری توانسته‌ایم ۹۰۰ تخت به تخت‌های ویژه بیمارستانی اضافه کنیم.

رئیس جمهور با بیان اینکه هیچ کس تصور نمی‌کرد ایران با وجود تحریم‌های سخت بتواند در روزهای بحرانی به این شکل عمل کند که حتی در بحرانی‌ترین شرایط با عدم تخت خالی در بیمارستان‌ها مواجه نباشیم، گفت: در مقایسه با دیگر کشورها عملکرد بخش بهداشت و درمان ایران بسیار خوب بوده است و این در حالی است که در سایر بخش‌ها مانند بهزیستی و ارائه خدمات به افراد معلول، خانه‌های سالمندان و کارخانه‌های بزرگ در این دوران با بحران مواجه نبودیم.

روحانی با بیان اینکه در دوران شیوع کرونا با مراقبت‌هایی که انجام شد هم کارخانه‌ها به تولیدات خود ادامه دادند و خوشبختانه از کارگران و پرسنل تولیدی در کشور ابتلا به بیماری نداشتیم، تصریح کرد: همکاری مردم نقش بسیار مهمی در کنترل این بیماری و تامین مواد مورد نیاز در بخش‌های مختلف داشت.

رئیس جمهور افزود: تمامی این موفقیت‌ها قضاوت‌های مغرضانه علیه ایران، نظام، دولت و مدیریت کشور را نقش برآب کرد و آنها فهمیدند که ایران کشوری توانمند و قدرتمند است.

روحانی با تحلیل از همدلی، همراهی و حضور آحاد ملت در صحنه و فداکاری و کمک برای مقابله با این بیماری در کل کشور، این جلوه‌ها را با آنچه در دوران دفاع مقدس در کشور به وقوع پیوست شبیه دانست و گفت: در دوران دفاع مقدس نیز شرایط کشور بسیار سخت بود به گونه‌ای که در برخی برهه‌ها تصور می‌کردیم که تا چند روز دیگر کشور کاملا بی دفاع خواهد بود اما حضور مردم و تلاش و فداکاری جوانان دانشمند کشور موجب شد تا بتوانیم از آن روزهای سخت عبور کنیم.

رئیس جمهور با بیان اینکه امروز همه اقشار جامعه اعم از نیروهای مسلح، خیرین، سازمانهای مردم نهاد، سمن‌ها و آحاد مردم به میدان آمده و کمک می‌کنند، افزود: پزشکان، پرستاران و کادر درمانی کشور در این ایام و روزهایی که حتی ماسک و امکانات کافی در اختیار نداشتند با فداکاری به کمک بیماران رفتند و این بسیار ارزشمند است.

روحانی با اشاره به موفقیت‌های کشورمان در مسیر مقابله با کرونا ادامه داد: امروز در تولید ونتیلاتور، ماسک ان.۹۵ و کیت‌های تشخیص به نقطه‌ای رسیده‌ایم که علاوه بر تامین نیازهای داخلی وزارت بهداشت و درمان اجازه صادرات هم می‌دهد و این نشان‌دهنده کار عظیم و بزرگی است که در کشور ما به انجام رسیده است.

رئیس جمهور با اشاره به نقش برجسته علما، مراجع و به ویژه رهبر معظم انقلاب در پاسخ به سوالات و نزدیکی دین با علم و علم با دین گفت: خوشبختانه توانستیم در کشورمان از بروز برخی مسائل و نظراتی که به دنبال فاصله انداختن میان دین و علم بودند به سرعت عبور کرده و همه در کنار هم قرار بگیریم.

روحانی با بیان اینکه در ایران اقدامات قابل مقایسه‌ای با دنیا انجام شد و از مردم در رعایت فاصله‌گذاری هر چه خواستیم به ما کمک کردند، گفت: در این شرایط در کنار هم قرار گرفتیم و موفقیت‌هایی را بدست آوردیم اما این کافی نیست که بگوییم از مشکلات عبور کرده‌ایم چرا که دوران پساکرونا دورانی به مراتب سخت‌تر خواهد بود.

رئیس جمهور ادامه داد: در دوران پساکرونا سوالات زیادی در رابطه با عدل، عذاب و رحمت خدا انجام شده و بحث‌های گوناگونی از سوی تفکرات مختلف مطرح می‌شود نسبت به اینکه این ویروس چگونه به وجود آمد و آیا به واسطه خطای انسان نسبت به محیط زیست بوده و یا به واسطه عمل نکردن به دستورات اسلام برای سلامت جامعه به وقوع پیوسته است که علما و دانشمندان باید به این سوالات پاسخ دهند.

روحانی با بیان اینکه برخی تصور می‌کنند طرح این گونه مسائل موضوعات غیردینی بوده و آن را خطا و اشتباه می‌دانند، گفت: خداوند مسیر علم و دانش را برای ما مشخص و توانایی خردورزی را به انسان عطا فرموده تا با استفاده از آن قدرت تعلیم و تعلم داشته باشد؛ در دوران پساکرونا بسیاری از شبهات در فضای مجازی و حقیقی و کلاس‌های دانشگاهی مطرح می‌شود که باید با همفکری برای چگونگی مواجهه با آنها برنامه‌ریزی کنیم.

رئیس جمهور با اشاره به اینکه دولت علیرغم فشارهایی که به واسطه تحریم داشت توانست کمک‌هایی را در مقابله با کرونا برای مردم در نظر بگیرد، اظهارداشت: امروز می‌توانیم به مردم اطمینان دهیم که تمامی مراکز کشور فعال و ذخایر به اندازه کافی در اختیار داریم. البته این کار بسیار سختی است اما زمانی که همه دست به دست هم دهیم می‌توانیم به خوبی از مشکلات عبور کنیم.

روحانی با اشاره به فرا رسیدن شبهای قدر و تاکید بر ضرورت بهره گیری و استفاده از فضائل این شبها، خاطرنشان کرد: خداوند در شب قدر فرصت و فضل و رحمت ویژه‌ای را در اختیار انسان‌ها قرار می‌دهد اما انسان باید شب قدر را به بهترین وجه برای خود بسازد؛ توبه این شب و اراده برای نیکی به خلق ارزشمند بوده و باعث می‌شود که همین یک شب به تمام عمر برتری داشته باشد.

رئیس جمهور با بیان اینکه عمل سرنوشت‌ساز برای ما قدر را می‌سازد، گفت: این ایام و این لیالی که با تلاش و فداکاری در مسیر مقابله با کرونا فعالیت می‌کنیم برای ما لیالی قدر است و می‌توانیم در این شرایط بهترین جامعه و شرایطی معتدل و قابل تحمل در همه امور مربوط به جامعه را برای پساکرونا بسازیم.

روحانی تاکید کرد: امروز حوزه‌ها و دانشگاه‌ها باید پیشتاز فضایی باشند که ملت را وارد شب قدر کرده تا آنها با فداکاری که انجام می‌دهند سرنوشت جامعه را بسازند.

رئیس جمهور تلاش دولت در زمینه ایجاد شبکه ملی و تقویت فضای ارتباطات در کشور و توسعه شرکت‌های دانش بنیان را در مقابله با کرونا موثر دانست و گفت: بسیاری از موفقیت‌ها و خودکفایی‌ها در سایه کار، تلاش و کوشش همه مردم و جوانان کشور در دانشگاه‌ها حاصل شده و این در حالی است که هرگاه با هم بودیم موفق و هر گاه از هم فاصله گرفتیم دچار دشواری در کارها شده‌ایم.

روحانی تصریح کرد: کرونا علیرغم همه سختی‌ها و مشکلاتی که به همراه داشت وحدت، دوستی و همدلی خاصی را در کشور به وجود آورد که این نعمتی بزرگ برای ما به شمار می‌رود.

رئیس جمهور افزود: کمک به انسان‌ها یک وظیفه همگانی است و ما باید تلاش کنیم تا به همه انسان‌ها در همه کشورها کمک و یاری برسانیم کما اینکه باید از امروز برای دوران پساکرونا از لحاظ سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، مذهبی، دینی و فکری آماده بوده و برنامه‌ریزی داشته باشیم.

 پیش از سخنان رئیس جمهور دکتر رضا داوری اردکانی رئیس فرهنگستان علوم، حجت‌الاسلام احمد واعظی رئیس دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم، دکتر غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی، دکتر سیدعلیرضا مرندی رئیس فرهنگستان علوم پزشکی، دکتر محمود نیلی احمدآبادی رئیس دانشگاه تهران، حجت‌الاسلام مصطفی رستمی رئیس نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه‌ها، دکتر احمد پاکتچی رئیس پژوهشگاه دایره المعارف‌نگاری، دکتر قبادی رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، دکتر محمود فتوحی فیروزآباد رئیس دانشگاه صنعتی شریف، دکتر محمدمهدی تهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی، دکتر نجف لک‌زایی رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و دکتر محمد فاضلی رئیس دانشگاه شهید بهشتی در سخنانی به بیان دیدگاه‌ها و نقطه نظرات خود پیرامون مسائل و چالش‌های مختلف در حوزه‌های گوناگون مرتبط با علوم انسانی مرتبط با کرونا پرداختند.

چالش‌های کرونا درباره تفکر دینی، نگاه انتقادی به دین و الحاد مدرن، تاثیر کرونا بر حوزه دین و دینداری، جلوه‌های ایثار و فداکاری و تقویت دینداری در عموم جامعه به واسطه شیوع کرونا، لزوم جدی گرفتن ابعاد فرهنگی و آسیب‌های ناشی از کرونا توام با نگرش به ابعاد سلامت و اقتصاد، تجلیل از تلاش پزشکان و کادر درمانی در ارائه خدمات به مردم در شرایط سخت، نمایش فرهنگ اصیل و غنی ایرانی برخلاف آنچه در جوامع غربی به وجود آمد، شکست تبلیغات منفی و جوسازی دشمنان و رسانه‌های معاند بر ناکارآمدی نظام ایران، شناخت بهتر دشمنان توسط ملت ایران، تقدیر از حضور فعال رئیس جمهور و تلاش‌های وزیر بهداشت در ستاد ملی مقابله با کرونا، نمایش کارآمدی شبکه بهداشت و درمان کشور با اجرای طرح‌های غربالگری، توجه به مدیریت جامعه و عملکردها در مدیریت بحران و آثار آن در دوران پسابحران، لزوم توجه به استفاده از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های علمی، فناوری و دانش بنیان برای رسیدن به دستاوردهای مطلوب، پیشنهاد تشکیل ستاد ملی علم و فناوری برای مدیریت استفاده از ظرفیت علم در بحران، توجه به تقویت آموزش مجازی در آموزش عالی کشور از جمله موضوعاتی بود که در این جلسه مطرح شد.

همچنین خانواده بنیاد کردن موضوعات فرهنگی و معنوی، توجه به عملکرد جامعه متمدن اسلامی، توانمندی جامعه ایرانی برای مواجهه با بحران‌ها، مردم سالار کردن مدیریت بحران مانند دوران دفاع مقدس، توجه به تولید محتوای مطلوب و فراگیر در فضای مجازی، توجه به علوم انسانی، رفتاری و علوم پایه در مدیریت بحران جامعه، ضرورت نگاه به جهانی بودن پدیده کرونا و در نظر گرفتن تبعات تجاری، فرهنگی و اقتصادی از این منظر، عدم نگرش منطقه‌ای و محلی به کرونا، ضرورت نزدیکی دین و علم به یکدیگر و تقویت علوم انسانی، توجه به موضوع امنیت روانی جامعه و تشویق آحاد ملت به همراهی با سیاست‌ها، ضرورت تکمیل زیرساخت‌های لازم برای استفاده از فضای مجازی در راستای تقویت آموزش مجازی و ضرورت تعامل میان دانشگاه و دولت در راستای توسعه دانش، تقویت گفت‌وگو و همفکری موثر عالمان و حاکمان و تدوین دستورالعملی برای شناخت کاستی‌ها و نقاط ضعف و قوت از دیگر موضوعات و مباحثی بود که در این جلسه مطرح شد.