کشت گیاهان جدید برای تامین روغن و کنجاله مورد نیاز کشور

 به نقل از وزارت جهاد کشاورزی، علیرضا مهاجر اظهار داشت: در حوزه دانه‌های روغنی، کشت گیاهان جدید مانند کاملینا و بادام زمینی مطرح هستند و هر چند میزان تولید روغن و دانه از گیاهی مانند کاملینا کم است، اما حاضریم کشت این گیاه را به منظور تنوع بخشی در کشور توسعه دهیم.

وی با اشاره به معرفی رقم جدید کنجد نیز گفت: برای نخستین بار در زمینه کنجد رقمی معرفی شده که امکان کشت مکانیزه آن وجود دارد.

مهاجر درباره مزیت‌های کشت کلزا خاطرنشان کرد: کشت کلزا در تناوب با گندم و جو موجب افزایش پایداری تولید این محصولات از طریق کاهش علف‌های هرز، آفات و بیماری‌ها می‌شود و از این رو، کلزا دارای اهمیت ویژه ای برای ما است.

وی با بیان اینکه کلزا بالای ۴۰ درصد روغن دارد و در همه استان‌های کشور قابل کشت است، اذعان داشت: ما در طرح خوداتکایی دانه‌های روغنی به دنبال محصولی هستیم که آب کمی نیاز داشته باشد و در پاییز کشت شود و به پایداری گندم کمک کند.

مجری طرح دانه‌های روغنی وزارت جهاد کشاورزی درباره روند اجرای طرح خوداتکایی دانه‌های روغنی نیز گفت: در این طرح تأمین ۷۰ درصد روغن و ۵۰ درصد کنجاله از طریق افزایش عملکرد تولید و سطح زیر کشت با استفاده از تکنولوژی‌های روز ظرف ده سال هدفگذاری شده، اما به رغم برنامه ریزی ها به دلیل برخی مشکلات از روند افزایشی آن کاسته شده است.

وی با یادآوری اینکه در روند افزایشی تولید دانه‌های روغنی، تولید کلزا از ۵۰ هزار تن در سال ۹۴ به ۴۰۰ هزار تن در سال ۹۷ رسید، اذعان داشت: این روند افزایشی رو به کاهش گذاشته به طوری که سال زراعی ۹۹-۹۸ تولید کلزا به ۳۳۰ هزار تن رسید.

مهاجر، واردات روغن و کنجاله با ارز ترجیحی و پایین بودن قیمت خرید تضمینی دانه‌های روغنی نسبت به سایر محصولات جایگزین را از جمله دلایل کاهش امکان رقابت برای کشت و تولید این محصولات برشمرد.

وی در عین حال توضیح داد: یکی از برنامه‌ها برای کاهش وابستگی به روغن در طرح خوداتکایی دانه‌های روغنی، آگاهی بخشیدن به مردم در مورد مضرات مصرف بی رویه روغن با کمک دستگاه‌های ذی ربط همچون وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان ملی استاندارد و رسانه‌ها به ویژه صدا و سیما بود تا جایی که مصرف سرانه روغن برای هر فرد در کشور از ۲۰ کیلوگرم به ۱۵ کیلوگرم و کل مصرف از یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن به یک میلیون و ۱۰۰ هزارتن در سال برسد.

مجری طرح دانه‌های روغنی وزارت جهاد کشاورزی ادامه داد: متأسفانه همکاری لازم برای کاهش مصرف بی رویه روغن در کشور صورت نگرفت و با تبلیغات فراوان در رسانه‌ها، مصرف روغن در کشور افزایش یافت.

وی گفت: در حال حاضر با توجه به سیاست‌های جدید وزارت جهاد کشاورزی، دو روش برای زراعت در نظر گرفته شده که یکی از آن بر مبنای الگوی کشت و دیگری بر اساس ظرفیت، اقلیم، شرایط آب و خاک و دما در استان‌ها است و از این رو برای سال زراعی ۱۴۰۰- ۱۳۹۹ کشت کلزا در سطح ۳۵۰ هزار هکتار و کل دانه‌های روغنی در سطح ۵۵۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی پیش بینی شده و امیدواریم بتوانیم کشاورزان را متقاعد کنیم این دانه‌ها را در تناوب با محصولاتشان کشت کنند.

بنابراین گزارش، گیاه روغنی-دارویی کاملینا برای نخستین بار در ایران اصلاح، تکثیر و کشت شده است. به گفته کارشناسان، یکی از مزیت‌های این گیاه، مقاومت زیاد در برابر خشکی و سرمای بهاره است. کاملینا جزو خانواده براسیکاسه است و آزمایشات مختلف نشان می‌دهد که احتیاجات آبی بسیار کم و مقاومت بالایی نسبت به آفات رایج در دانه‌های روغنی مانند سوسک گرده خوار دارد. این گیاه در بخش‌هایی از اروپا کشت می‌شود.