کل زنجیره فولاد باید وارد بورس کالا شود

محسن دهنوی نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی   در پاسخ به این سوال که آیا با تصمیم اخیر وزیر صمت مبنی بر کاهش قیمت پایه فولاد در بورس کالا موافقید؟، اظهارکرد: شمش فولاد برای بیشتر صنایع ما حکم ماده اولیه را دارد و صنعت ما نیازمند به فولاد است. از طرفی مشتقات فولاد ، مانند میل­گرد و تیرآهن، در ساختمان­سازی استفاده می­‌شود.

دهنوی گفت: شاید یکی از عواملی که موجب شده در یکی دو سال اخیر ساخت خانه کاهش پیدا کند؛ بازار پر التهاب فولاد باشد؛ چرا که به دلیل التهاب و نوسان قیمت فولاد، سازنده قادر به پیش‌­بینی قیمت خرید بعدی نیست.

وی افزود: قیمت فولاد وابسته به دو عامل است، عامل اول نرخ جهانی فولاد است و عامل دوم قیمت ارز در کشور. دلیل این وابستگی، صادراتی بودن فولاد است. بطور مثال اگر قیمت جهانی و صادراتی فولاد ایکس باشد، متقاضی داخلی نیز باید همان مبلغ را جهت خرید فولاد پرداخت کند وگرنه فروشنده تمام فولاد خود را صادر می­‌کند. نکته جالب توجه این است که صادر کننده فولاد معاف از مالیات است در حالی که عرضه کننده به بازار داخلی مشمول مالیات می‌­گردد.

عضو هیئت رئیسه مجلس تاکید کرد: تولید کننده شمش فولاد و یا مشتقات دیگر فولاد، برق و گاز و سنگ آهن ارزان قیمت دریافت می­‌کند و پس از تولید محصول، آن محصول را با قیمت صادراتی به فروش می‌­رساند. بطور خلاصه ورودی کارخانه‌­های فولاد ارزان است و خروجی آن­ها صادراتی است.

دهنوی تصریح کرد: گفتنی است که صنعت فولاد ما جزو مهم­ترین صنایع ماست و در شرایط تحریم بسیار به یاری ما آمده است. این صنعت یکی از نشانه‌­های خودباوری ما و خنثی­سازی تحریم­هاست و می‌­تواند نقطه مهم و آغازین صنعتی شدن کشور باشد. پس بدیهی است که قصد ما از بیان تمام این مطالب، تقویت و پیشرفت این صنعت بزرگ و مهم است.

وی اظهارکرد: صنعتگر در داخل ایران است و در این کشور کار می­‌کند اما باید هزینه صادراتی پرداخت کند تا بتواند در بازار پر التهاب چند وقت اخیر فولاد اولیه خود را تامین کند. ریشه‌­یابی وزیر صمت صحیح است. بسیاری از تغییر و تحولات قیمت در داخل بازار اعمال می­‌گردد چرا که نسبت عرضه به تقاضا متعادل نیست. بطور خلاصه نظام عرضه و تقاضای مناسبی نداریم بطوری که معمولا عرضه کم و غیر شفاف است و همچنین بخشی از تقاضای موجود سرمایه‌­ای است.

نماینده مردم تهران در مجلس گفت: این کار اخیر وزیر صمت برای کنترل قیمت فولاد را یک مقدمه در نظر می‌­گیرم چراکه برای اصلاح بازار فولاد باید کارهای ریشه­‌ای، مهم و بزرگ بسیاری انجام دهیم، کارهایی در جهت تصحیح بازار عرضه و تقاضا. باید به سمتی حرکت کنیم که در هنگام افرایش عرضه یا افزایش تقاضا، خود وزارت صمت یا زیر مجموعه‌­های آن، بازار را متعادل کنند.

دهنوی تاکید کرد: اما چرا با مجهز بودن و مناسب بودن شرایط بورس کالا، نتوانستیم جلوی التهاب بازار فولاد را بگیریم؟ به دلیل اینکه کل زنجیره فولاد تماماً در بورس کالا نیست و بخشی که وارد بورس کالا شده هم کاملا در آن نیست، خرید و فروش ما شفاف نیست که باید شفاف ­سازی صورت بگیرد، با تغییر در انگیزه‌ها این امر شدنی است. بورس کالا منشا اصلاح زنجیره فولاد و نظم دادن به عرضه و تقاضا است که باعث کاهش التهاب بازار می­شود.

وی در پاسخ به این سوال که به نظر شما برای کاهش التهابات قیمتی در زنجیره فولاد چه باید کرد؟، گفت: برای جلوگیری از کاهش و افزایش ناگهانی قیمت باید به چند نکته توجه کنیم. باید فروش کارخانه‌­های فولاد شفاف باشد؛ حداقل باید به نسبت رانت و امتیازی که از دولت می‌­گیرند در بورس کالا عرضه کنند. هرچند که ممکن است این نکته هم مشکلی را حل نکند ولی ما باید به سمت شفاف سازی تمام خرید و فروش‌ها در بورس کالا برویم که این موضوع خوش عاقبت خواهد بود.

نماینده مردم تهران در مجلس گفت: در گام بعدی باید تمام زنجیره فولاد به بورس کالا وارد شود برای این کار باید به سمت مدیریت درست برویم. به عنوان مثال چرا به سمت توسعه زنجیره ارزش­ افزوده نمی‌­رویم؟ چرا به سمت تولید آلیاژها و ضخامت­‌های خاص نمی‌­رویم؟ جواب این است که در همان ابتدای چرخه، به دلیل بالا بودن قیمت صادرات و سود بالا، بیشتر فولاد تولیدی را در همان ابتدا صادر می‌­کنیم.

دهنوی تاکید کرد: دلیل دیگر را می‌­توان معاف بودن صادر­کنندگان مواد خام و نیمه خام نام برد در حالی که فروش همان محصول به صنعتگر داخلی، فروشنده را مشمول مالیات می­‌کند. این نوع قوانین باعث شده است که تولید کننده فولاد همان ابتدا محصول خود را صادر کند و سود و منفعت بیشتری ببرد.

وی اظهار کرد: حداقل حجم خرید در بورس کالا باید به گونه‌ای تنظیم شود که متقاضی خرد نیز بتواند نیاز خود را تامین کند. با این کار عمق بازار را افزایش می‌­دهیم.  ما باید با تغییر قوانین مالیاتی و حمایتی زنجیره ارزش ­افزوده را تکمیل کنیم. درکنار تمامی این فعالیت‌ها هدف بزرگ­تر کشور بایستی گسترش و توسعه کارخانه­‌های فولادی باشد چرا که زیر ساخت و نقدینگی وجود دارد. ما در منطقه­ در حال توسعه هستیم و این موضوع نیاز جدی اساسی به فولاد دارد.