روانشناسان ۴۰۳۰ روزانه به ۱۰هزار تماس کرونایی پاسخ می دهند

احمد حاجبی، با اشاره به خدمات ارائه شده از طریق سامانه ۴۰۳۰، گفت: ضرورت پاسخگویی به نیازهای عموم جامعه در زمینه اطلاع رسانی در حوزه‌های مختلف بیماری کووید ۱۹ از همان ابتدای بروز نشانه‌های این همه گیری در کشور مد نظر قرار گرفته است.

وی افزود: راه اندازی سامانه تلفنی ۴۰۳۰ به درخواست وزارت بهداشت و با همکاری وزارت ارتباطات و فن آوری اطلاعات و ستاد اجرایی فرمان امام (ره) انجام شده است.

وی ادامه داد: ارتقای کمی و کیفی و پویایی خدمات روانشناختی ارائه شده از طریق این سامانه که به درخواست دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد در معاونت بهداشت وزارت بهداشت راه اندازی شده، همواره و در طول ارائه خدمات مدنظر بوده است.

حاجبی گفت: اکنون با گذشت بیش از ۵۰ روز از آغاز بحران همه گیری ویروس کرونا در کشور، می‌توانیم به جرأت بگوییم که همکاران ما در این حوزه به خوبی توانسته‌اند ضمن برقراری ارتباط با هموطنان، تجربیات ارزنده‌ای را نیز در زمینه شناسایی نیازهای در حال تغییر آنان در طول این مدت به دست بیاورند که به طور منظم در اختیار تیم تخصصی قرار گرفته، تحلیل می‌شود و به دنبال آن، تدابیر لازم در سریع‌ترین زمان ممکن اتخاذ می‌شود.

مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت اعلام کرد: در حال حاضر حدود ۶۰۰ نفر روانشناس در سه شیفت (از ۸ صبح تا ۱۲ شب) پاسخگویی به تماس‌ها را به عهده دارند و آمارهای موجود نشان می‌دهد که روزانه به طور متوسط حدود ۱۰ هزار تماس از طریق کد ۸ سامانه ۴۰۳۰ که مختص همکاران روانشناس است، پاسخ‌دهی می‌شود.

وی با اشاره به ضرورت توجه به نیازهای در حال تغییر عموم شهروندان، بیان کرد: متناسب با تغییر شرایط مرتبط با وضعیت بیماری، پیامدهای آن و سیاست‌های اجرا شده در کشور، سیمای مشکلات و به تبع آن نیازهای روانشناختی نیز در حال تغییر است و نظام سلامت توانسته تا حد زیادی این نیازها را شناسایی و به آنها پاسخ دهد.

حاجبی در مورد این تغییرات توضیح داد: در ابتدا یکی از مداخلات اصلی ما تلاش برای مدیریت واکنش‌های حاد استرس در میان مردم و به خصوص کمک به گروه‌های سنی آسیب پذیر از جمله کودکان و نوجوانان برای سازگاری با شرایط جدید بود.

وی افزود: این مداخلات شامل اطلاع رسانی پیرامون خود مراقبتی در شرایط همه گیری ویروس و آموزش برخی تکنیک‌های آرام سازی به افراد و مداخلات مختصر تلفنی بوده است.

وی ادامه داد: با شروع همه گیری و همزمان با اینکه نیازهای اولیه همچنان وجود دارند، نیازهای روانشناختی جدیدتری ایجاد شده‌اند، به طور مثال، با توجه به افزایش تعداد مبتلایان، تعداد خانواده‌های درگیر بیشتر شده‌اند و هر چه پیش می‌رویم، تعداد موارد بهبود یافته نیز رو به افزایش می‌رود، بنابراین با مشکلات جدیدی نظیر تنش‌های روانشناختی پیش آمده به دنبال انگ ناشی از بیماری کرونا در مبتلایان و در کسانی که قرنطینه شده بودند، مواجه می‌شویم. بیماران و خانواده‌های آنها، بعضاً به دلیل عدم آگاهی در میان برخی مردم، دچار مشکلاتی در بازگشت به شرایط عادی و معمول زندگی شده‌اند.

حاجبی بیان کرد: اصولاً مدیریت سلامت روان در شرایط قرنطینه خانگی موضوع گسترده و مهمی است که باید به ابعاد مختلف آن در گذر زمان توجه شود. یکی از این ابعاد، افزایش تنش و احتمالاً ناسازگاری در بین اعضای یک خانواده است که ممکن است سال‌ها به نوع دیگری از تعادل در نظام خانواده خو گرفته باشند و در شرایط فعلی نتوانند به درستی از مهارت‌های ارتباطی خود برای مواجهه با شرایط دشوار جدید بهره گیرند.

وی همچنین به مشکلات روانشناختی در میان خانواده‌هایی که عزیزانشان را ازدست داده‌اند نیز اشاره کرد و افزود: با توجه به اینکه در شرایط فعلی، امکان برگزاری فرآیندهای طبیعی سوگواری و برگزاری مراسم‌هایی که می‌تواند به سازگاری افراد با فقدان کمک کند، وجود ندارند، بنابراین باید سعی کنیم هر چه سریع‌تر با مداخلات روانشناختی تخصصی و به موقع برای این افراد، تعداد مواردی که ممکن است در آینده به مشکلات پیچیده‌تر روانشناختی مبتلا شوند را کاهش دهیم.

حاجبی درباره چگونگی اجرای مداخلات در افراد سوگوار توضیح داد: برای مداخله در سوگ، نیاز به برنامه ریزی و مطالعه قبلی و رجوع به منابع معتبر بود. خوشبختانه تیمی تخصصی از روانپزشکان و روانشناسان عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران که در حوزه معاونت بهداشت با دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد بر روی این موضوع همکاری کرده، در حال حاضر بسته مداخلاتی را متناسب با شرایط خاص فرهنگی کشورمان برای سازگاری مناسب‌تر با واکنش سوگ در بازماندگان، تدوین کرده است و به دنبال آن فرآیندهای خدمات و دستورالعمل اجرایی آن تهیه شده است.

وی افزود: یک نکته بسیار مهم که در هنگام تدوین ضوابط اجرای هر چه بهتر این بسته مداخلاتی در نظر گرفته شده است، این است که خدمت توسط کسانی ارائه می‌شود که دارای تجربه کافی در کار با جمعیت عمومی بوده و حضوری پایدار در طول زمان در نظام سلامت داشته‌اند.

حاجبی در ادامه عنوان کرد: خوشبختانه در کشور ما این ظرفیت در نظام مراقبت‌های بهداشتی اولیه وجود دارد و کارشناسان سلامت روان شاغل در نظام سلامت از هفته آینده مداخلات را آغاز خواهند کرد. لازم به ذکر است که همکاران ما در اداره مددکاری اجتماعی حوزه معاونت درمان نیز در زمینه ارائه حمایت‌های اجتماعی به اعضای خانواده فرد متوفی برحسب نیاز و متناسب با ظرفیت‌ها و توانایی موجود، خدمات تکمیلی را ارائه خواهند کرد.