مولفین کتاب های درسی مطرح کردند: معلم ها از راهنمای معلم استقبال نمی کنند

مولفین کتب درسی مهمان برنامه تلویزیونی مدرسه ایران بودند. در این برنامه تغییرات کتاب‌های درسی از جلد تا محتوا بررسی شد.

خسرو داوودی از مولفین کتاب درسی درباره تغییرات کتاب درسی گفت: محتوای کتاب‌ها، دانش‌آموز محور هستند، تعریف یادگیری در گذر زمان تغییر کرده است. به دست آوردن دانش دیگر هدف ما نیست چون دانش را از کتاب‌های دیگر هم می‌توانند یاد بگیرند. ما می‌خواهیم مهارت خاصی یاد بگیرند. هرچند در تخصص من نیست اما مثلاً در کتاب تاریخ برای مثال محتوا طوری است که مطالعه‌ی تاریخی را یاد بگیرند نه فقط خود وقایع را. محتوا طوری سازماندهی شده که فرصت‌هایی را ایجاد کند تا مهارتی را کسب بکند.

همچنین معصومه نجفی معاون ابتدایی دفتر پژوهش، برنامه ریزی و تالیف کتب درسی گفت: هدف ما در تالیف کتاب‌های جدید این است که بچه‌ها در کشف مفهوم خودشان پیش بروند یا به عبارتی همان دانش‌آموز محوری که آقای دکتر فرمودند. این مدل محتوا نیازمند آموزش معلم و وجود سناریوی دقیق آموزشی است. ما سعی کرده‌ایم با دوره‌های آموزشی، این توانمندی را در معلمین ایجاد کنیم اما متاسفانه خیلی از معلمان تغییرپذیر نیستند. بعضی معلمان عادت به نوعی آموزش دارند و از آن شیوه دست نمی‌کشند.

نجفی افزود: معلم ما سالی که استخدام شده برایش حکمی آمده که سی سال قرار است معلم باشد. پس این معلم مشکل امنیت شغلی ندارد و در هر شرایطی موقعیتش تثبیت شده است. ما هرسال با هر تغییر کتاب درسی دوره ضمن خدمت برای معلمین گذاشته‌ایم اما اینکه معلم چقدر در مسیر موردنظر ما قرار گرفته‌است مشخص نیست. البته اگر سی درصد هم در مسیر ما قرار بگیرد، باز هم اتفاق خوبی است. عرض من این نیست که فقط سی‌درصد اهداف ما محقق شود اما به نسبت سی‌درصد قابل توجه است.

داوودی گفت: بسیاری از دانشجویان دانشگاه شهید رجایی و تربیت معلم انگیزه مالی دارند و تصورشان این است که استخدام می‌شوند و حقوق می‌گیرند. به همین بهانه رتبه‌های بهتری وارد نیروی معلمی می‌شوند اما لزوماً علاقه‌ای به تدریس ندارند. نجات غریق وقتی کارتش را می‌گیرد، هرسال باید دوباره آزمون بدهد تا بتواند در موقعیت شغلی‌اش بماند اما معلم اینطور نیست! معلم یکبار معلم شده و دیگر در موقعیتش ماندگار است. سی سال می تواند درس بدهد. ما هرسال چک نمی‌کنیم که آمادگی تدریس دارد یا نه.

نجفی درخصوص راهنمای تدریس کتاب‌های درسی گفت: هرچقدر هم که کتاب راهنمای معلم را دقیق بنویسیم، معلم‌ها جذب کتاب نمی‌شوند. نمی‌دانیم دلیلش چیست. شاید قبلاً سراغ این کتاب رفته‌اند و نتیجه‌ای نگرفتند. هر استانی که می‌روم می‌بینم که معلم‌ها به این کتاب مراجعه نمی‌کنند هرچند که فایلش در دسترس است و قابل دانلود. همچنین ما محتوایی در سایت آموزش و پرورش قرار داده‌ایم که خانواده‌ها می‌توانند برای آشنایی با موضوعات درسی، دریافت کنند.

وی افزود: اکثر کتاب‌های کمک آموزشی با برداشت نادرستی از اهداف کتاب‌های درسی نوشته می‌شوند و تکرار رویه‌ی غلط برای دانش‌آموزان و انگار به قصد بیگاری از دانش‌آموز است. کتاب کمک آموزشی هدف ما را که مهارت آموزی ست دنبال نمی‌کند. ما هرسال لیستی از کتاب‌های کمک آموزشی مناسب برای دانش‌آموزان معرفی می‌کنیم اما باز هم مدرسه‌ها سراغ انتشارات‌های معروف می‌روند. ما در آزمون بین‌المللی سواد خواندن، متوجه شدیم درک متن دانش‌آموزان ما پایین است. ذائقه‌ی خانواده اینطور تعریف شده که از کتاب‌های تایید نشده تیراژ ۵۰ هزارتایی دارد در طی چندسال اما کتاب تایید شده به ۵ هزار هم نمی‌رسد.

داوودی در پاسخ به سوال مجری که کتاب درسی بدون معلم قابل استفاده نیست و محتوا به کمک درسی نیاز دارد گفت: ما در کشور قشر گسترده‌ای دانش‌آموز داریم. کتاب درسی برای کل کشور است و منطقی نیست. نمی‌تواند پاسخگوی نیاز کل اقشار جامعه باشد. کتاب درسی جایگاه خودش را دارد و اگر کتاب کمک درسی محتوای درستی داشته‌باشد می‌تواند یکسری از خلاهای کتاب درسی را پر کند. ما در سازمان پژوهش در طرح ساماندهی کتاب‌های کمک آموزشی، کتاب‌هایی را تایید می‌کنیم اما نه به معنای ممیزی. ما فقط محتوا را توصیه می‌کنیم.

داوودی در ادامه افزود: به‌نظرم دولت ما مسئول اصلاح این روند است. صورت مساله را پاک می‌کنیم. می‌گوییم در ابتدایی کتاب کمک آموزشی ممنوع است، به جای اینکه کتاب‌ها را اصلاح کنیم. چرا ما در رسانه تبلیغ کتاب تایید شده را نمی‌کنیم؟

برنامه مدرسه ایران کاری از گروه اجتماعی شبکه ۴ سیماست که هر سه‌شنبه ساعت ۲۱ از این شبکه پخش می‌شود و تکرار آن ساعت ۱۷ روز چهارشنبه خواهد بود.